Lĩnh vực TMDV của huyện Võ Nhai phát triển khá trong những năm gần đây nhưng không có yếu tố đột biến. Trong ảnh: Siêu thị Hồng Anh, cơ sở bán lẻ lớn nhất trên địa bàn huyện ở thời điểm này.

Theo tính toán của các cơ quan chuyên môn trong quá trình xây dựng dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ huyện Võ Nhai lần thứ XXII (nhiệm kỳ 20202025), tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất các ngành kinh tế chủ yếu của huyện giai đoạn 2015-2020 đạt bình quân 6,4%/năm. Trong đó, ngành Công nghiệp - Xây dựng và Nông, lâm nghiệp - Thủy sản đều vượt chỉ tiêu, riêng giá trị sản xuất ngành TMDV không đạt (tăng trưởng bình quân 6,3%/năm, Nghị quyết là 12%). Cùng với đó, trong cơ cấu kinh tế của huyện, giá trị sản xuất ngành TMDV dự ước năm 2020 chỉ chiếm 6,9%, trong khi mục tiêu Nghị quyết là 20,26%. Rõ ràng, kết quả thực hiện 2 chỉ tiêu đối với ngành TMDV của huyện Võ Nhai nhiệm kỳ này đều thấp hơn nhiều so với chỉ tiêu Nghị quyết đề ra. 

Vậy, nguyên nhân là do việc xây dựng chỉ tiêu không sát thực hay có những yếu tố khách quan nào tác động? Ông Phạm Việt Tiến, Phó Chủ tịch UBND huyện Võ Nhai cho rằng có cả hai nguyên nhân này. Thứ nhất, các cơ quan chuyên môn nhiều khả năng đã nhầm lẫn khi đánh giá kết quả phát triển TMDV cũng như tỷ trọng của ngành này ở giai đoạn 2010-2015, kể cả giai đoạn trước, dẫn đến việc tham mưu xây dựng chỉ tiêu cho nhiệm kỳ 2015-2020 thiếu sát thực. Theo đó, trong giai đoạn 2010-2015, giá trị ngành TMDV tăng trưởng bình quân tới 20,91%/năm (Nghị quyết đề ra 15%), chiếm 15,32% trong cơ cấu kinh tế năm 2015 (Nghị quyết đề ra là 21%). Thứ hai, ngành TMDV của huyện không có những yếu tố giúp phát triển nhanh như kỳ vọng, trong khi ngành Công nghiệp - Xây dựng lại có năm tăng trưởng đột biến do giá trị sản xuất của một số doanh nghiệp lớn trên địa bàn được tính cho huyện, dẫn đến tỷ trọng TMDV không thể tăng cao.

Ông Nguyễn Văn Minh, Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục Thống kê huyện Võ Nhai cho biết, trong quá trình tính toán, tham mưu xây dựng chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2015-2020, ông không được tham gia. Theo ông Minh, rất có thể những người xây dựng chỉ tiêu này đã nhầm lẫn giữa giá trị sản xuất ngành TMDV với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng xã hội, tức là coi tổng mức bán lẻ hàng hóa là giá trị ngành TMDV (trong khi chỉ được tính phần giá trị gia tăng). Việc tính chỉ tiêu tăng trưởng ngành TMDV cũng lấy nhầm từ số liệu tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ nên mới ra con số tăng bình quân 20,91%/năm trong giai đoạn 2010-2015. 

Từ thực tế đó, Chi cục Thống kê huyện và các cơ quan liên quan trên cơ sở tính toán giá trị sản xuất ngành TMDV đạt mức tăng bình quân 6,3%/năm ở giai đoạn 2015-2020 và chiếm tỷ trọng 6,9% năm 2020, chỉ tham mưu xây dựng chỉ tiêu tăng bình quân ngành TMDV giai đoạn 2020-2025 là 7%/năm, tỷ trọng đến năm 2025 chiếm 6,9% cơ cấu kinh tế. 

Phân tích thêm về những nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn đến 2 chỉ tiêu về ngành TMDV của huyện đạt rất thấp so với Nghị quyết, ông Ngô Việt Hoa, Phó Trưởng Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Võ Nhai cho biết: TMDV của huyện những năm gần đây phát triển khá và cơ bản đáp ứng nhu cầu của người dân nhưng không thể đột biến. Một số dự án khá lớn được quy hoạch với kỳ vọng sẽ thúc đẩy phát triển đô thị, phát triển ngành TMDV và tập trung dân cư nhưng triển khai chậm do nhiều nguyên nhân, như: Dự án Cụm công nghiệp Cây Bòng (hiện mới đang triển khai), Cụm công nghiệp Đồng Chăn, Dự án Khu dân cư số 1, số 3… Lĩnh vực du lịch của huyện dù có nhiều tiềm năng nhưng cũng chưa được phát huy đáng kể. Trong khi đó, ngành Công nghiệp - Xây dựng được đặt chỉ tiêu tăng trưởng 6%/năm nhưng cả giai đoạn 2015-2020 đã tăng 7,4%, khiến tỷ trọng TMDV đạt thấp so với kế hoạch.

Có thể nói, việc 2 chỉ tiêu về TMDV của huyện Võ Nhai đạt thấp so với Nghị quyết nhiệm kỳ này có nguyên nhân khách quan nằm ngoài dự tính (nhất là giá trị sản xuất của một số doanh nghiệp lớn được tính cho huyện), nhưng yếu tố chủ quan là chủ đạo. Kể cả nếu không có sự nhầm lẫn của các cơ quan chuyên môn trong việc tính toán kết quả thực hiện giai đoạn 2010-2015 thì việc đặt chỉ tiêu tăng trưởng và tỷ trọng ngành TMDV như đã đề cập ở trên cũng là thiếu sát thực. Điều này cần được khắc phục trong việc xây dựng dự thảo Báo cáo chính trị và các chỉ tiêu chủ yếu chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ huyện nhiệm kỳ tới.