Nỗ lực từ cơ quan chức năng

Từ phản ánh của người dân trên các trang mạng xã hội, lực lượng Công an tỉnh đã vào cuộc và xác minh các vụ việc liên quan đến một số trường hợp lạm dụng thương hiệu chè Thái Nguyên để lửa đảo bán sản phẩm trà kém chất lượng.

Gần đây nhất (tháng 3-2025), phòng PA05 (Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm công nghệ cao), Công an tỉnh Thái Nguyên, đã vào cuộc xác minh tài khoản Facebook tên Hùng Nguyễn do ông Nguyễn Việt Hùng, sinh năm 1972, ở khu 8, xã Tiên Du, huyện Phù Ninh (Phú Thọ) quản lý, phản ánh về việc mua phải loại chè chất lượng kém, giả danh chè Thái Nguyên. Quá trình xác minh cho thấy, việc lợi dụng thương hiệu trà Thái Nguyên để bán trà kém chất lượng, không rõ nguồn gốc là có thật.

Người tiêu dùng cần đề cao cảnh giác khi mua chè trên các hội nhóm bán chè qua mạng xã hội để tránh bị lừa đảo.

Liên quan đến tình trạng xuất hiện các sản phẩm giả, kém chất lượng mang thương hiệu chè Thái Nguyên gây ảnh hưởng xấu đến uy tín đặc sản địa phương, UBND tỉnh cũng vừa ban hành văn bản chỉ đạo tăng cường quản lý chất lượng, bảo vệ thương hiệu và quyền lợi người tiêu dùng, thực hiện các mục tiêu phát triển ngành chè giai đoạn 2025-2030.

Theo ông Nguyễn Huy Hoàng, Phó Giám đốc Sở Công Thương Thái Nguyên, tại văn bản này, UBND tỉnh yêu cầu ngành Công thương phải có trách nhiệm tăng cường hỗ trợ xây dựng, kết nối chuỗi cung ứng, tiêu thụ chè an toàn; hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất, kinh doanh chè trên địa bàn tỉnh đưa sản phẩm trà vào các siêu thị, trung tâm thương mại, sàn giao dịch thương mại điện tử trong và ngoài nước; đồng thời, phối hợp tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, giới thiệu, quảng bá sản phẩm trà Thái Nguyên.

Như vậy, trách nhiệm của ngành Công Thương trong việc bảo vệ thương hiệu chè Thái Nguyên, nhất là qua sàn giao dịch thương mại điện tử là rất lớn. Theo đó, việc tăng cường theo dõi, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu hàng giả, hàng nhái trên các sàn giao dịch là một giải pháp hữu hiệu để ngăn chặn các hành vi lợi dụng thương hiệu chè Thái Nguyên để lừa đảo bán hàng kém chất lượng. Để làm được điều này, rất cần sự chung tay của nhiều cơ quan, ban, ngành, sự kết hợp của các sàn giao dịch, đơn vị vận chuyển, nhà cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử, người tiêu dùng.

Cùng với đó là việc đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, quảng bá, nâng cao nhận thức của người tiêu dùng trong việc phòng, chống các hành vi gian lận thương mại, bán hàng giả, hàng nhái, trong đó có mặt hàng chè Thái Nguyên. Đặc biệt là xây dựng tinh thần cảnh giác, cẩn trọng của người tiêu dùng khi thực hiện giao dịch điện tử. Đồng thời, xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung về đặc điểm sản phẩm giúp người tiêu dùng phân biệt được đâu là hàng thật, đâu là hàng giả; đẩy mạnh các dịch vụ truy xuất nguồn gốc để người tiêu dùng có thể dễ dàng tìm hiểu sản phẩm… Đáng nói, các sàn giao dịch thương mại điện tử phải có biện pháp bảo đảm an toàn thông tin cá nhân của người tiêu dùng…

Cả người mua và bán cần thận trọng

Hiện nay, sản phẩm chè Thái Nguyên đã được quảng bá trên các nền tảng số nhưng hầu hết vẫn mang tính tự phát, đa số là do các doanh nghiệp đơn lẻ tự quảng bá sản phẩm của doanh nghiệp mình. Thương hiệu chè Thái Nguyên dù  được nhiều người tiêu dùng biết tới nhưng chưa thực sự chiếm được lòng tin của người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm khi họ tham gia vào quá trình mua bán trên môi trường mạng.

Anh Lê Sơn Hải (Trà An Hải, xã Quyết Thắng, TP Thái Nguyên), cho biết: Tình trạng lừa đảo ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sản xuất cũng như giới thiệu sản phẩm mới tới khách hàng quen. Bởi khi họ đã bị lừa thì sẽ mất lòng tin vào sản phẩm, thương hiệu của chúng tôi.

Cụ thể như bài đăng về sản xuất chè tại cơ sở của gia đình anh kèm video trên trang page Hải Trà đã nhận hàng trăm bình luận rất tiêu cực, thậm chí có những người rất phẫn nộ chửi bới vì họ đã bị lừa mua chè Thái Nguyên đắt giá nhưng bị gửi sản phẩm nhuộm màu, nước xanh như mực không thể uống được. - anh Lê Sơn Hải

Anh Hải cho biết, với những bình luận như vậy, anh đều không xoá, không chặn mà nhã nhặn trả lời và đề nghị họ đăng hình ảnh cụ thể về địa chỉ mua hàng cũng như sản phẩm lỗi để cảnh báo những người khác. Đồng thời, nhiều khách hàng cũng viết những bình luận tích cực về sản phẩm chè Thái Nguyên và các cơ sở sản xuất, kinh doanh uy tín để giới thiệu đến những người yêu thích chè Thái Nguyên. Theo anh Hải, vấn đề mấu chốt là phải làm thật chất, chè phải sản xuất an toàn, chế biến đúng kỹ thuật để đảm bảo chè mang hương vị truyền thống, tạo được niềm tin với khách hàng thì mới có thể phát triển bền vững.

Việc chăm sóc khách hàng cũng thực sự cần thiết bởi qua đó tạo được sự gắn bó lâu dài, từ những thông tin qua lại sẽ giúp cho cơ sở nắm bắt tốt hơn về tình hình thị trường để điều chỉnh sản xuất, đồng thời giúp cho khách hành tránh bị lừa đảo.

Khi phát hiện bị giả mạo thương hiệu và sản phẩm, cần nhanh chóng cảnh báo cho khách hàng qua các phương tiện liên lạc và trên các nền tảng mạng xã hội, chủ cơ sở cũng chủ động báo và phối hợp với cơ quan chức năng để bảo vệ sản phẩm của chính mình và bảo vệ danh tiếng, thương hiệu chè Thái Nguyên. Các đơn vị cần đăng ký nhãn hiệu, thương hiệu tại cơ quan quản lý sở hữu trí tuệ để được bảo vệ pháp lý.

Những hộ sản xuất, kinh doanh chè ở Tân Cương (TP. Thái Nguyên) khẳng định, tiền nào của ấy, không thể có chè xuân Tân Cương giá 150 nghìn đồng/kg mà ngon được. Chè búp tươi đã có giá 40 nghìn - 50 nghìn đồng/kg, phải 5kg chè tươi mới được 1kg búp khô, còn chi phi, công sao sấy đóng gói… Khách không nên mua trà có giá quá rẻ.

Khách hàng Trần Dương (Ba Đình- Hà Nội) cho rằng các trang page bán hàng trực tuyến có tần suất xuất hiện dày đặc là người ta chạy quảng cáo mất phí, phí đó tính cả vào giá chè nên nếu giá bán thấp hơn quá nhiều thì chè khó có thể đảm bảo chất lượng. Chè mua từ các trang này đều là chè bồm không phải chè búp Thái Nguyên.

Từ thực tế cho thấy, khi mua trà trên mạng, có nhiều nguy cơ lừa đảo, hàng giả kém chất lượng, hoặc sản phẩm không đúng như mô tả, người tiêu dùng cần tìm hiểu kỹ thông tin về người bán, xem họ có uy tín, có nhiều đánh giá tích cực hay không, có những thông tin liên hệ rõ ràng hay không. Kiểm tra xem trà có được chứng nhận hay không, có thông tin chi tiết về quy trình sản xuất hay không.

Khách hàng thông thái nên lựa chọn các kênh mua hàng uy tín, ưu tiên các sàn thương mại điện tử lớn, hoặc các trang web, cửa hàng chuyên về trà có uy tín. Những kênh này thường có chính sách bảo vệ người mua rõ ràng, và có thể hỗ trợ giải quyết các vấn đề phát sinh. Kiểm tra kỹ các thông tin trên sản phẩm, xem sản phẩm có đúng như mô tả hay không, có bị hư hỏng hay không. Nếu phát hiện bất thường, hãy liên hệ ngay với người bán hoặc đơn vị vận chuyển. Đối với việc thanh toán, cần chọn hình thức trực tuyến an toàn, như thanh toán qua ví điện tử, hoặc thẻ tín dụng. Không cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm cho người bán, trừ khi đã xác minh được sự uy tín của họ.