Hoạt động xuất nhập khẩu tại Cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành sáng 26/4. (Ảnh: Quốc Khánh/TTXVN)

Lạng Sơn là tỉnh đầu tiên trong cả nước ứng dụng công nghệ số quản lý hoạt động cửa khẩu, vì vậy quá trình thực hiện không có hình mẫu, quy định, hướng dẫn để có thể tham chiếu, học hỏi.

Bằng sự quyết tâm, dám nghĩ, dám làm của lãnh đạo tỉnh, sự vào cuộc nghiêm túc của các cơ quan, đơn vị, nền tảng cửa khẩu số được triển khai thí điểm thành công.

Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu nhấn mạnh việc triển khai thí điểm thành công nền tảng cửa khẩu số giúp đẩy mạnh cải cách hành chính, tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí cho các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xuất nhập khẩu. Đặc biệt là giúp minh bạch hóa, hạn chế các tiêu cực, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trong hoạt động xuất nhập khẩu; đảm bảo tính liên tục trong các hoạt động tại cửa khẩu, góp phần hiện đại hóa khu vực cửa khẩu, đẩy mạnh hội nhập quốc tế.

Ông Hồ Tiến Thiệu khẳng định việc triển khai thành công chuyển đổi số khu vực Cửa khẩu Hữu Nghị và Tân Thanh, tỉnh Lạng Sơn sẽ hình thành một mô hình kiểu mẫu về cửa khẩu số trong cả nước; có khả năng nhân rộng áp dụng cho tất cả các cửa khẩu trên toàn quốc, góp phần hình thành hệ thống cửa khẩu số quốc gia, phục vụ công tác quản lý Nhà nước của Chính phủ và các địa phương, các lực lượng chức năng tại các khu vực cửa khẩu.

Nền tảng cửa khẩu số được triển khai tại tất cả các cửa khẩu trên toàn quốc sẽ giúp các doanh nghiệp xuất nhập khẩu có thể khai báo trực tuyến. Các cơ quan từ Trung ương đến các tỉnh, thành phố có thể dễ dàng giám sát, quản lý và ra quyết định dựa trên dữ liệu thời gian thực, góp phần phòng chống tiêu cực.

Việc triển khai nền tảng cửa khẩu số là hướng đi đúng đắn, phù hợp với xu hướng chuyển đổi số và là giải pháp đột phá để thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, cải cách hành chính, nâng cao năng lực, hiệu quả, tính minh bạch trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Theo Phó Giám đốc phụ trách Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Lạng Sơn Nguyễn Trọng Hùng, sau 8 tháng xây dựng (từ tháng 7/2021 đến tháng 2/2022), tỉnh đã tạo ra một nền tảng cửa khẩu số sử dụng công nghệ hiện đại, giúp lực lượng chức năng và các doanh nghiệp xuất nhập khẩu thực hiện các hoạt động trên một nền tảng số duy nhất. Nền tảng cửa khẩu số thực hiện số hóa hoàn toàn các thông tin khai báo của doanh nghiệp trước khi hàng hóa đến cửa khẩu.

Công chức, viên chức của các cơ quan, đơn vị tại cửa khẩu chỉ thực hiện kiểm tra, xác nhận đăng ký, xác nhận phương tiện thực tế vào cửa khẩu và phương tiện vào địa điểm tập kết hàng hóa trên nền tảng cửa khẩu số. Các thông tin khai báo trên nền tảng cửa khẩu số đáp ứng được việc khai báo tờ khai điện tử để thay thế tờ khai bằng giấy như trước đây.

Mặt khác, nền tảng cửa khẩu số ứng dụng công nghệ camera AI để nhận dạng biển số xe, kết nối với bản đồ số và hệ thống định vị để điều tiết, giám sát mật độ lưu lượng xe. Đặc biệt là kết nối liên thông, chia sẻ cơ sở dữ liệu với ngành Hải quan, cơ sở dữ liệu đăng kiểm Bộ Giao thông Vận tải và cơ sở dữ liệu của các ngành chức năng khác.

Việc kết nối này thể hiện độ tin tưởng cao, tính chính xác của các dữ liệu trong hệ thống. Đồng thời, với việc số hóa hoàn toàn các quy trình, tổ chức, các lãnh đạo sẽ được cung cấp các dữ liệu thời gian thực một cách chính xác, độ tin cậy cao phục vụ đắc lực cho việc hoạch định, chỉ đạo và điều hành.

Nền tảng cửa khẩu số có thể chia sẻ lại dữ liệu với các đơn vị khác phục vụ các công tác chuyên ngành riêng biệt. Khi sử dụng nền tảng cửa khẩu số, các doanh nghiệp chỉ phải kê khai thông tin một lần và kê khai được từ bất kỳ vị trí nào, bất kỳ thời gian nào. Thời gian kê khai thông tin hàng hóa chỉ mất từ 2-5 phút.

Toàn bộ hoạt động của cửa khẩu được công khai, minh bạch, doanh nghiệp sẽ biết hàng hóa, phương tiện của mình đang ở đâu, đã được xử lý ra sao. Cùng với đó, tránh được việc tụ tập đông người khi đợi nhập dữ liệu, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh cho cả doanh nghiệp và cán bộ chức năng.

Nền tảng cửa khẩu số tỉnh Lạng Sơn đi vào vận hành từ 21/2/2022. Sau một năm thực hiện, 100% doanh nghiệp đã khai báo trực tuyến trên nền tảng cửa khẩu số trước khi phương tiện đến Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị, Cửa khẩu Tân Thanh và được xử lý trên nền tảng cửa khẩu số (bao gồm cả xe nhập và xe xuất). Số doanh nghiệp khai báo thông tin trực tuyến trên nền tảng cửa khẩu số sau một năm đạt gần 240 nghìn phương tiện.

Cũng theo ông Nguyễn Trọng Hùng, nền tảng cửa khẩu số đã 25 lần nâng cấp để phù hợp với tình hình thực tế tại cửa khẩu. Đến nay, nền tảng này đã chạy ổn định. Đa số các doanh nghiệp thành thạo khai báo thông tin trực tuyến và đã có hơn 1.400 doanh nghiệp đăng ký tài khoản trên nền tảng cửa khẩu số.

Sở Thông tin và Truyền thông thành lập 7 nhóm Zalo với hơn 1.000 thành viên để hướng dẫn sử dụng, tiếp nhận các thông tin, phản ánh của doanh nghiệp và các lực lượng chức năng trong việc sử dụng nền tảng cửa khẩu số, tổng hợp tất cả các kiến nghị, vướng mắc, phát sinh trong quá trình sử dụng.

Từ đó, đơn vị khắc phục và xử lý tại chỗ đối với những kiến nghị, đề xuất có thể giải quyết được ngay. Thời gian đầu triển khai thí điểm, trung bình mỗi ngày, cán bộ hỗ trợ nhận được khoảng gần 300 thông tin phản ánh. Đến nay, số lượng thông tin phản ánh giảm nhiều, hiện còn khoảng trên dưới 20 phản ánh của các doanh nghiệp, lực lượng chức năng.

Với những kết quả và lợi ích mang lại của nền tảng cửa khẩu số, tỉnh Lạng Sơn đã được nhận Giải thưởng Vietsolutions 2022 cho Bài toán chuyển đổi số xuất sắc cho địa phương. Cùng với đó, Lạng Sơn vinh dự là một trong 7 cơ quan, đơn vị trong toàn quốc đoạt Giải thưởng “Cơ quan Nhà nước chuyển đổi số xuất sắc."./.