.jpg)
Gần 50% diện tích hồ Núi Cốc thuộc địa phận TP. Thái Nguyên.Hai dòng sông thơ mộng
Như đã nói ở trên, hồ Núi Cốc được hình thành bởi những bàn tay, khối óc của cả ngàn vạn cán bộ, chiến sĩ và dân công trong gần 1 thập kỷ đắp đập, ngăn dòng sông Công. Nhưng khi đã dành tặng cả tỷ mét khối nước nơi đầu nguồn, dòng sông Công thơ mộng tiếp tục tuôn chảy qua vùng chè đặc sản của các xã: Phúc Trìu, Tân Cương, Thịnh Đức... Rồi sông Công miệt mài chảy qua các xã, phường của TP. Sông Công, tới TP. Phổ Yên hợp lưu với sông Cầu (tên xưa là Như Nguyệt Giang) tại khu vực Thu Lỗ của phường Trung Thành (TP. Phổ Yên).
Do ở vị trí tiếp giáp giữa vùng rừng núi và đồng bằng Bắc Bộ nên Như Nguyệt Giang thuở trước là tuyến đường thuỷ quan trọng nối liền tỉnh Thái Nguyên với vùng đồng bằng sông Hồng.
Theo dòng Như Nguyệt, lái buôn lên tận bến đỗ tại khu vực của TP. Thái Nguyên ngày nay để trao đổi hàng hoá. Theo các tài liệu còn lưu lại, bến sông Đồng Mỗ là nơi thường xuyên ra vào của các loại thuyền bè. Các hàng lâm thổ sản miền ngược theo bè mảng xuôi về cập bến Đồng Mỗ, rồi tiếp tục chuyển về xuôi. Vào những mùa nước to, thuyền lớn từ Đáp Cầu (Bắc Ninh) ngược dòng Như Nguyệt, thả neo tại bến Đồng Mỗ để đưa hàng tới các huyện miền núi.
Hàng hoá, sản vật trao đổi giữa miền núi và miền xuôi phần lớn đều đi qua và tập kết ở khu vực TP. Thái Nguyên ngày nay, khiến nơi đây trở thành một trong những đầu mối giao thương sầm uất.
Dòng sông Cầu vẫn miệt mài đưa nguồn nước mát, cá tôm từ nhưng khe suối của dãy núi Phja Boóc (tên gọi khác là dãy núi Tham Thẩu) của huyện Chợ Đồn (tỉnh Bắc Kạn) qua vùng đất của huyện Phú Lương rồi uốn lượn qua 10 phường, xã của TP. Thái Nguyên. Chính dòng sông hiền hòa này đã bồi đắp phù sa để ruộng đồng tươi tốt, cho cá tôm, nguồn nước trong lành, tạo kế sinh nhai cho cả 8 dân tộc anh em của TP. Thái Nguyên cùng sinh sống đoàn kết dọc theo đôi bờ. 6 thập kỷ phát triển của đô thị TP. Thái Nguyên đều gắn với sông Cầu.
Đặc biệt, ngày 18-8-2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 422/NQ-UBTVQH14 về việc điều chỉnh mở rộng địa giới hành chính thành phố Thái Nguyên, sông Cầu lọt sâu vào “lòng” TP. Thái Nguyên. Từ quyết định này của Trung ương, sông Cầu trở thành điểm nhấn kiến trúc quan trọng bậc nhất trong quy hoạch đô thị, định hướng phát triển kinh tế - xã hội của TP. Thái Nguyên những năm tới.